Viết bài làm văn bài tập số 3 – Văn tự sự
Dạy
I – NỘI DUNG CƠ BẢN CẦN BIẾT
– Để viết được một bài hay, trước hết bạn cần có cốt truyện (không cần phức tạp): cốt truyện dựa trên một câu chuyện có thật hoặc bạn tự nghĩ ra.
Trong văn tự sự không những phải kể lại sự việc mà còn phải biết kết hợp các yếu tố miêu tả, lập luận, đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. Các yếu tố này phụ thuộc vào nhau để tạo nên một thể thống nhất. Tập làm văn vì thế đòi hỏi nhiều yêu cầu hơn rất nhiều các kiểu văn tự sự đã học ở các lớp dưới.
II – HƯỚNG DẪN THAM KHẢO
Chủ đề 1. Kể cho tôi nghe về một lần bạn nhìn thấy nhật ký của mình.
Cốt truyện này đơn giản, khó kịch tính hóa mâu thuẫn giữa các nhân vật mà chủ yếu là mâu thuẫn nội tâm. Vì vậy ngoài việc kể về thời gian, hoàn cảnh, nội dung nhìn lén… cần có những đoạn độc thoại tự vấn, tự trách, thể hiện sự day dứt, đau khổ khi biết đó là việc làm sai trái. Có thể kể phần đầu truyện là sự thích thú, sung sướng khi nhìn thấy bí mật của mình để làm nổi bật nỗi khổ ở phần sau.
Chủ đề 2. Hãy tưởng tượng gặp gỡ và trò chuyện với những người lính lái xe trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
– Đọc kỹ bài thơ để hiểu về người lính lái xe ô tô thời chống Mỹ.
– Hoàn cảnh là nhiều năm sau khi chiến tranh kết thúc: những người lính năm xưa đã có những bước lùi nhìn sâu vào quá khứ, còn học sinh ngày nay đọc qua sách vở chứ chưa từng đọc. chứng kiến cuộc chiến.
– Khi đặt câu hỏi cũng như khi trò chuyện nên bám sát các ý trong bài thơ, tránh sa đà vào các vấn đề khác. Tuy nhiên, cần quan tâm đến lòng biết ơn và trách nhiệm của thế hệ trẻ hôm nay.
Chủ đề 3. Nhân ngày 20/11, hãy kể về một kỉ niệm với cô giáo cũ của em.
Gợi ý:
– Có thể chọn một câu chuyện có ý nghĩa; Bạn cũng có thể xâu chuỗi một số chi tiết thể hiện tình cảm hoặc tâm huyết của giáo viên đối với tác phẩm.
– Các yếu tố nghị luận (nói về nghề nghiệp, đạo đức,…) cần chân thành, giản dị, không khoa trương, khoa trương, chung chung.
Chủ đề 4. Tả buổi gặp gỡ các chú bộ đội nhân ngày 22 tháng Chạp.
Gợi ý:
– Nếu không có cốt truyện hấp dẫn, có thể chọn một số chi tiết có thật nói lên vẻ đẹp của những người lính mà em gặp (sự giản dị, chân chất của anh em, tình cảm quân dân gắn bó với nhau).
– Yếu tố nghị luận cũng nên nói một cách giản dị, phù hợp với diễn biến câu chuyện, tránh khen ngợi bằng những lời đao to búa lớn, chung chung.
Mai Thư
