Soạn bài: Ôn tập phần Tiếng Việt
Dạy
bài tập 1
Sở dĩ nói một ngôn ngữ là tài sản chung của xã hội là vì:
Trong ngôn ngữ, có những yếu tố chung cho mọi cá nhân trong xã hội (âm thanh, tiếng nói, từ ngữ, cụm từ cố định, v.v.).
Trong ngôn ngữ có những quy tắc và phương thức chung cho mọi cá nhân trong xã hội.
Ngôn ngữ dùng làm phương tiện giao tiếp chung của một cộng đồng xã hội.
Bài phát biểu là một sản phẩm cá nhân bởi vì:
– Khi giao tiếp, các cá nhân phải huy động ngôn ngữ chung để tạo ra lời nói của mình.
Trong lời nói cá nhân, có nhiều cái mang tính cá nhân: giọng nói, vốn từ, sự sáng tạo nghĩa của từ, sự sáng tạo trong cách kết hợp từ, sự sáng tạo khi sử dụng ngôn ngữ chung trong những tình huống cụ thể.
– Cá nhân có thể sáng tạo ra yếu tố mới theo quy tắc và phương pháp chung, góp phần phát triển ngôn ngữ chung.
Bài tập 2
Một. trong bài thơ Vợ yêu, Tú Xương đã vận dụng nhiều yếu tố chung, quy luật chung của ngôn ngữ toàn dân:
– Trước hết, ngôn từ trong bài thơ thuộc ngôn ngữ bình dân.
– Thành ngữ quen thuộc của ngôn ngữ phổ biến: một duyên hai nợ; năm nắng mười mưa.
Sau đó:
– Quy tắc kết hợp từ (ví dụ về kết hợp buôn bán ở mom river = động từ + quan hệ + danh từ chỉ vị trí).
– Quy tắc cấu tạo câu: câu trần thuật tóm tắt chủ ngữ (6 câu đầu) và kiểu câu cảm thán (chửi) ở câu cuối.
b. Phần cá nhân của bài phát biểu được thể hiện trong:
– Sự lựa chọn các từ ngữ. Ví dụ: chọn quanh năm, nhưng không cả năm, cả năm…; đủ để nuôi (năm đứa con với một người chồng), nhưng không cho tất cả chúng ăn, cho chúng ăn, cho chúng ăn, nuôi chúng…
– Thứ tự các từ. Ví dụ: thân cò đang bơi còn hơn là thân cò bơi lội.
Eo nước còn hơn là mặt nước gồ ghề.
bài tập 3
Đánh dấu vào ô thứ hai.
bài tập 4
Bưu kiện Nhà hảo tâm cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu sáng tác trong hoàn cảnh nghĩa quân tập kích đồn Pháp ở Cần Giuộc đêm 14-12-1861. Trong trận đánh đó, nhiều nghĩa sĩ đã hy sinh vì chính nghĩa. Chúng giết viên quan Pháp và một số lính thuộc địa, làm chủ đồn trong hai ngày, sau đó phản công và chịu thất bại.
Vì vậy, trong bài viết Nhà hảo tâm cần Giuộc Có những chi tiết chịu ảnh hưởng của ngữ cảnh:
– […] Gươm mòn lưỡi phay, cũng chém đứt cầu hai người kia.
– Kẻ đâm, kẻ chém lại, làm cho mã tà ngộp hồn; hè trước, bàng sau, cho đoàn tàu, đoàn tàu nổ vang tiếng súng.
– Sông Cần Giuộc ngập cỏ cây hàng dặm; nhìn vào thị trường Trường Bình già trẻ hai hàng nhỏ.
bài tập 5
Cần chọn viết theo bảng mẫu một số nội dung cần thiết về nghĩa của câu:
|
Ý nghĩa của sự vật |
Tình cảm đồng cảm |
|
– Ứng với sự kiện mà câu nói tới.
Mọi thứ có thể là hành động, trạng thái, quá trình, tư thế, sự tồn tại, mối quan hệ, v.v.
– Được biểu thị bằng chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ, giới từ và các thành phần phụ trợ khác của câu. |
– Thể hiện sự nhìn nhận, đánh giá, thái độ của người nói đối với sự việc.
– Thể hiện thái độ, tình cảm của người nói đối với người nghe.
– Có thể được thể hiện độc quyền thông qua các từ tình thái. |
bài tập 6
Phân tích hai thành phần nghĩa:
Trong lời chú Siêu, câu thứ hai có hai nghĩa:
Một. Có nghĩa là điều đó là do các thành phần chính diễn đạt “họ không phải gọi”.
b. Ý nghĩa phương thức được thể hiện trong hai từ: từ Ở đâu tỏ thái độ không đồng tình, bác bỏ suy nghĩ (ước muốn) của chị Tí là hai đứa sẽ ở lại huyện. Lời còn lại dễ thể hiện phỏng đoán không chắc chắn về sự kiện (đồng nghĩa với từ có có lẽ).
bài tập 7
Đặc điểm từ loại của tiếng Việt
|
Đặc điểm kiểu chữ của tiếng Việt |
Hình minh họa |
|
1. Đơn vị ngữ pháp cơ bản là tiếng. Mỗi từ về mặt ngữ âm là một âm tiết, còn về nghĩa có thể là một từ.
2. Từ không thay đổi hình thái.
3. Ý nghĩa ngữ pháp được thể hiện bằng trật tự từ và hư từ. |
– Trời tối. (3 âm tiết, 3 tiếng, 3 từ đơn). – Nó thích tôi, nhưng tôi không thích nó. – Áo em đẹp lắm. |
bài tập 8
Những nét cơ bản của phong cách ngôn ngữ báo chí và phong cách ngôn ngữ chính luận. Có thể so sánh tóm tắt như sau:
|
Phong cách ngôn ngữ báo chí |
Phong cách chính trị của ngôn ngữ |
|
|
