Người kể chuyện trong văn bản tự sự

Người kể chuyện trong văn bản tự sự

Dạy

I – KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN CÓ

Trong văn bản tự sự bao giờ cũng có người kể chuyện. Người kể chuyện xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, nhưng chủ yếu ở hai hình thức:

Người kể đóng vai nhân vật “tôi” (ngôi thứ nhất).

+ Người kể chuyện ở ngôi thứ ba, ẩn mình nhưng như một người biết tất cả.

– Người kể có vai trò dẫn dắt câu chuyện từ đầu đến cuối, tả người, tả cảnh, nhận định về nhân vật, sự việc.

– Không nên đồng nhất người kể chuyện với tác giả, kể cả khi người kể chuyện là nhân vật “tôi”, kể cả khi nhân vật “tôi” có tiểu sử giống tác giả.

II – HƯỚNG DẪN HỌC BÀI

1. Vai trò của người kể chuyện trong văn bản tự sự

Câu a. Đoạn trích kể về cuộc chia tay của ba nhân vật: anh thanh niên làm việc ở trạm khí tượng, ông họa sĩ già và cô kỹ sư đi cùng.

Câu b. Người kể chuyện là một người “vô hình” (ngôi thứ ba giấu mặt), không phải là một trong các nhân vật (không ai gọi là “tôi”).

Câu c. Những câu như “giọng cười nhưng đầy tiếc nuối”, “những cô gái sắp rời xa tôi, biết sẽ không bao giờ gặp lại tôi, hay nhìn tôi như thế” là những lời nhận xét của người kể chuyện. Người kể đóng vai anh thanh niên như muốn nói hộ những tâm tư, tình cảm của anh.

Câu d. Người kể ở đây dường như nhìn thấy và biết hết mọi hành động, suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật. Ta nhận ra điều này vì người kể vừa kể, vừa miêu tả, vừa nói thay tâm tư, tình cảm của nhân vật.

2. Thực hành

Bài tập Một. So với đoạn văn trong Lặng lẽ Sapa, đoạn trích từ Trong lòng mẹ có điểm khác sau:

– Người kể chuyện là nhân vật “tôi” – cậu bé Hồng – một nhân vật của truyện trong cuộc gặp lại mẹ.

– Cách trần thuật này có ưu điểm: Nhân vật “tôi” được bộc lộ trực tiếp những suy nghĩ, cảm xúc của mình nên thể hiện được nhiều diễn biến nội tâm phức tạp, tinh vi. nhân vật và sự kiện dưới góc nhìn củaNhân vật “tôi” nên đôi khi không khách quan và đơn điệu (thiếu các chiều đánh giá khác).