Luyện từ và câu: Lịch sự khi bày tỏ yêu cầu, đề nghị
Dạy
I. NHẬN XÉT
1. Đọc câu chuyện đã cho.
2. Tìm những câu nêu yêu cầu, đề nghị trong đó.
Các câu nêu yêu cầu, đề nghị trong câu chuyện trên là:
– Bơm bánh trước. Nhanh lên, trễ học rồi.
– Rồi cho mượn máy bơm, tôi bơm.
– Bác ơi cho cháu mượn máy bơm. Chiều nay con đi học về, mẹ chăm con nhé, không hiểu sao nó cứ xì hơi.
3. Nhận xét yêu cầu, đề xuất của bạn.
Một) Cách thực hiện yêu cầu, đề nghị của Hùng: Nói năng bâng quơ, tỏ ra xấc xược, thiếu nhã nhặn, thiếu lịch sự, không tôn trọng người khác, không kính trọng người lớn tuổi hơn mình.
b) Cách nêu yêu cầu, đề nghị của Hoa: lễ phép, lịch sự.
4. Theo em, thế nào là lịch sự khi hỏi hoặc đề nghị?
Lịch sự khi nói yêu cầu, đề nghị thể hiện ở:
– Lời nói phải lịch sự.
– Cách xưng hô với người nhờ vả phải phù hợp.
– Trong lời yêu cầu không thể thiếu các từ “làm ơn, giúp, giúp”.
II. LUYỆN TẬP
1. Khi mượn bút, bạn có thể chọn như thế nào?
Bạn có thể chọn tùy chọn b hoặc c.
2. Khi muốn hỏi thời gian của người lớn, em chọn cách nào?
Có thể chọn một trong ba cách b, c, d.
3. So sánh từng cặp câu dưới đây về lễ độ.
Một) Câu “Lan ơi cho em về với!” là câu nói lịch sự vì nó thể hiện cách xưng hô phù hợp, thân mật.
Câu “Cho quá giang” là một câu rất bất lịch sự, vì nghe như ra lệnh nhưng lại sáo rỗng, thiếu từ đàng hoàng.
b) Câu “Chiều nay anh đón em!” là câu lịch sự thể hiện rõ sự khiêm tốn, lịch sự của người yêu cầu.
Câu “Chiều nay anh phải đón em!” là câu bất lịch sự vì nói như ra lệnh, không phù hợp với lời đề nghị của người dưới.
c) “Theo ta, ngươi không nên nói như vậy!” là câu lịch sự vì nó có vẻ lịch sự và dễ nghe.
“Đừng nói thế!” là một câu bất lịch sự vì nghe giống như một lời xúc phạm hoặc một mệnh lệnh.
đ) Câu “Bạn có thể giúp tôi mở cánh cửa này!” là câu lịch sự vì thể hiện đúng địa chỉ, thể hiện thái độ lịch sự.
Câu “Mở cửa cho tôi!” là câu bất lịch sự vì giống như mệnh lệnh, nói cộc lốc, thiếu giới từ.
4. Đặt câu phù hợp với các tình huống sau:
Một) Tôi muốn xin bố mẹ tiền để mua một cuốn sổ.
Câu hỏi để hỏi: – Mẹ ơi, mẹ cho con năm ngàn để con mua vở học bài.
b) Con đi học về, chưa có ai ở nhà, con muốn sang nhà hàng xóm ngồi chơi.
Câu hỏi để hỏi: – Chú Hai ơi, chú cho cháu ngồi bên nhà chú một lát chờ bố mẹ cháu về nhé.
trăng sáng
