Liên kết trong văn bản

Liên kết trong văn bản

Dạy

I – KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN CÓ

Đầu tiên. Liên kết là một trong những thuộc tính quan trọng nhất của văn bản. Không có văn bản nào không được kết nối. Chính nhờ sự liên tưởng mà các câu trong văn bản có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, trở nên có nghĩa và dễ hiểu; giao tiếp đạt được mục đích.

Liên kết là biểu hiện bề mặt, là biểu hiện vật chất của tính thống nhất và hoàn chỉnh của văn bản.

2. Để văn bản được mạch lạc, người nói (hoặc người viết) phải làm cho nội dung của các câu, các đoạn văn được thống nhất và liên kết chặt chẽ với nhau bằng các phương tiện ngôn ngữ phù hợp.

II – HƯỚNG DẪN TÌM BÀI

1. Mạch lạc của văn bản

Đọc đoạn văn:

Trước mặt cô giáo, tôi vô lễ với mẹ. Tôi còn nhớ, mấy năm trước, mẹ tôi đã phải thức trắng đêm, thu mình trong nôi nhìn đứa con thở hổn hển, quằn quại vì sợ hãi, nức nở. trong khi suy nghĩ có thể mất bạn! Hãy nghĩ về nó, Enrico! Mẹ sẵn sàng từ bỏ cuối năm Hạnh phúc vì cứu con một giờ đau đớn, người mẹ có thể van xin để nuôi con, có thể hy sinh mạng sống của mình để cứu sống con mình! Thôi, tạm thời đừng hôn tôi.

a) Nếu bố của Enrico chỉ viết những câu như vậy thì Enrico đã không hiểu bố mình muốn nói gì.

b) Enricho không hiểu ý cha vì:

– Một số câu chưa rõ ràng.

– Giữa các câu không có sự liên kết.

c) Để đoạn văn được hiểu thì các câu phải có nội dung rõ ràng, giữa các câu phải có sự liên hệ với nhau.

2. Các phương tiện liên kết trong văn bản

a) Trong đoạn văn trên, vì nói thiếu thành ý “sự xấc xược của ông như nhát dao đâm vào tim tôi” sau hành vi vô lễ của En-ri-cô đối với mẹ và “Nhắc lại chuyện đó, tôi không khỏi giận bà”. mà trở nên khó hiểu.

Để Enrico hiểu ý cha thì phải bổ sung thêm các ý trên.

b) Đoạn văn:

Một ngày nào đó, rất xa, ngày đó bạn sẽ biết cảm giác mất ngủ là như thế nào. Giấc ngủ đến với bé dễ dàng như uống một ly sữa, ăn một viên kẹo. Khuôn mặt thanh tú của đứa trẻ tựa trên chiếc gối êm ái, đôi môi hé mở thỉnh thoảng lại mím lại như đang ngậm kẹo.

– Đoạn này thiếu tính liên kết vì các câu không liên kết với nhau.

– Đây là đoạn trích từ văn bản Cổng trường đã mở. Để đoạn văn có nghĩa, bạn chỉ cần thêm cụm từ “And now” trước câu thứ hai và thay từ “con” bằng “con” trong câu thứ ba.

c) Một văn bản liên kết phải có các điều kiện sau: Người nói (hoặc người viết) phải làm cho nội dung của các câu, các đoạn văn thống nhất và liên kết chặt chẽ với nhau. Cùng với điều kiện đó, các câu trong văn bản phải được liên kết với nhau bằng các phương tiện ngôn ngữ (từ, ngữ hoặc câu nối) phù hợp.

III – HƯỚNG DẪN ĐÀO TẠO

Đầu tiên. Căn cứ vào đặc điểm liên kết hình thức và nội dung, có thể sắp xếp lại các câu để tạo thành đoạn văn như sau:

Một quan chức thành phố đã kết thúc buổi lễ trao giải như sau: “Hãy ra khỏi đây, các con, các con không được quên nói lời chào và biết ơn những người đã làm việc chăm chỉ cho các con, những người đã cống hiến trí tuệ và lòng can đảm của họ cho các con, những người đã sống và đã chết vì bạn, và họ ở đây! Nghe lời kêu gọi cảm động, đáp lại đúng tình cảm của mình, tất cả học sinh đều đứng dậy dang tay về phía các thầy, cô giáo. Các thầy, cô giáo đồng loạt đứng dậy vẫy mũ, khăn đáp lễ, tất cả đều xúc động trước sự thể hiện tình thương của học sinh.

2. Tôi nhớ mẹ tôi “khi mẹ còn sống, tôi lên mười”. Mẹ âu yếm nắm tay dắt tôi đi trên con đường dài và hẹp. Sáng nay, khi cô giáo đến thăm, tôi đã nói với mẹ tôi rằng tôi đã thốt ra một lời thô lỗ. Và chiều nay, người mẹ tốt bụng của tôi đã cho tôi đi dạo với cậu con trai lớn của người lao công.

Đoạn văn trên không có tính liên kết về nội dung, vì nhân vật “tôi” nhớ mẹ “khi mẹ còn sống, tôi mười tuổi” không thể là “sáng nay”, “chiều nay…” —dù Mặc dù trang trọng, những câu này có vẻ rất “liên kết”.

3. Để đoạn văn mạch lạc hơn, có thể điền vào chỗ trống các câu như sau:

thưa bà! Tôi thường ra đây, ra vườn, đứng dưới gốc na, cây ổi mong tìm bóng bà (bà) và nhớ ngày (bà) trồng cây, (cháu) chạy tung tăng cùng bà. (Bà) nói khi nào cây ra trái (Bà) sẽ để dành trái to nhất, ngon nhất cho (cháu), nhưng tôi nói trái to nhất, ngon nhất phải để lại cho bà. (Thế là) nàng ôm tôi vào lòng, hôn tôi thật nồng.

4. “Đêm nay mẹ không ngủ được. Ngày mai con vào lớp một rồi”(Cổng trường mở ra – Lý Lân).

Nếu chỉ có hai câu được đặt cạnh nhau, có thể tạo ấn tượng rằng mối liên hệ giữa chúng không chặt chẽ. Nhưng hãy đọc tiếp câu sau: “Anh sẽ đưa em đến trường, nắm tay dắt em qua cổng, rồi buông ra và nói: Cố lên con, dũng cảm lên, thế giới này là của con, hãy bước qua cổng trường và một thế giới diệu kì sẽ mở ra” sẽ thấy rằng hai câu trên thực sự được kết nối.

5. Truyện Cây trúc trăm đôi kể về một người cày trăm đốt tre, nhưng nếu không có phép màu của Phật thì không thể có cây tre trăm đốt. Câu chuyện đó giúp tôi hiểu thêm về vai trò của liên kết trong văn bản – đó là: Không có liên kết, các câu sẽ tồn tại tách biệt với nhau, không thể trở thành một văn bản hoàn chỉnh.

Mai Thư