Ếch ngồi đáy giếng
Dạy
I – KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN CÓ
Đầu tiên. Tóm tắt câu chuyện
Một con ếch đã sống rất lâu trong một cái giếng. Nó tưởng đó là chúa tể của nó, trời nhỏ như cái vung.
Có năm mưa to, nước ngập, ếch nhái chui ra khỏi giếng.
Theo thói quen, ếch đi nghênh ngang không để ý xung quanh nên bị trâu giẫm chết.
2. Câu chuyện Ếch ngồi đáy giếng phê phán thế giới quan hạn hẹp, thói kiêu căng, ngạo mạn của con ếch và cái kết cục bi thảm bởi thói xấu đó. Câu chuyện khuyên mọi người hãy cố gắng học tập để mở mang tầm hiểu biết, không nên chủ quan, kiêu ngạo.
II – HƯỚNG DẪN ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
Đầu tiên. Ếch tưởng bầu trời nhỏ như cái vung nhưng lại như chúa tể uy nghiêm vì:
Nó sống lâu dưới đáy giếng, nhìn thế giới bên ngoài từ đáy giếng qua miệng giếng. Đó là lý do tại sao bầu trời nhỏ như cái đu.
– Xung quanh toàn là động vật nhỏ như ếch, cua, ốc.
– Khi nó cất tiếng kêu làm rung chuyển cả giếng (vì giếng nhỏ nên tiếng ếch kêu to hơn) cái gì cũng sợ.
– Hoàn cảnh sống thu nhỏ, không tiếp xúc với bên ngoài, không có gì thay đổi khiến ếch chủ quan, kiêu ngạo.
2. Ếch bị trâu đè bẹp vì những lý do sau:
Đầu tiên, con ếch ra khỏi giếng, rời xa nơi quen thuộc nhưng nó vẫn giữ thói kiêu kỳ.
Thứ hai, con ếch không chú ý đến xung quanh, chỉ nhìn lên bầu trời.
– Bỏ giếng quen là nguyên nhân khách quan. Nhưng nếu con ếch không kiêu ngạo và siêng năng quan sát xung quanh thì nó không thể bị trâu giẫm chết. Như vậy ếch chết có những nguyên nhân khách quan và chủ quan, nhưng nguyên nhân chủ quan là chủ yếu.
3. Bài học ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng:
– Bài học đầu tiên là môi trường sống nhỏ bé, chật chội, ít giao tiếp đã hạn chế sự hiểu biết về thế giới xung quanh.
– Bài học thứ hai là sống lâu trong một môi trường như vậy, sự hiểu biết của con người sẽ trở nên nông cạn và hạn chế.
– Bài học thứ ba là từ sự hiểu biết hạn chế dễ sinh tâm lý chủ quan, kiêu ngạo.
– Bài học thứ tư là khi thay đổi môi trường sống phải thận trọng, khiêm tốn học cách thích nghi…
Bài học thứ năm là sự kiêu ngạo, chủ quan luôn phải trả giá đắt, có khi mất mạng như chú ếch kia.
Ý nghĩa của bài học là lời nhắc nhở, nhắc nhở mọi người ở mọi ngành nghề, mọi nơi phải cảnh giác với sự nông cạn, hẹp hòi, chủ quan.
III – HƯỚNG DẪN ĐÀO TẠO
Đầu tiên. Truyện ngụ ngôn ngắn này có hai phần. Phần một nói về hoàn cảnh sống hạn hẹp khiến ếch chủ quan, kiêu ngạo. Phần hai là kết quả của sự chủ quan và kiêu ngạo, nhất là khi môi trường bị thay đổi. Vì vậy, hai câu quan trọng nhất nằm trong hai đoạn văn. Đó là những câu:
– Ếch tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng cái vung còn mình oai phong như chúa tể.
– Nó ngước mắt lên trời một cách vụng về, không quan tâm đến xung quanh nên đã bị một con trâu đi qua giẫm nát.
2*. Một số hiện tượng trong cuộc sống tương ứng với thành ngữ “ếch ngồi đáy giếng”.
– Một người ít hiểu biết, thiếu thông tin có thể bị bạn bè phê bình: “Nó như ếch ngồi đáy giếng, đừng giao cho nó hỏng việc”.
– Có thể nói về sự hiểu biết hạn chế của bản thân, khiêm tốn chấp nhận hạn chế đó: “Tôi cảm thấy trong chuyện này, tôi như ếch ngồi đáy giếng”.
Mai Thư
