Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu
Dạy
I – KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN CÓ
Đầu tiên. Trước hết cần lưu ý: cách đặt tên bài “Dùng cụm C – V để mở rộng câu” là một cách đặt tên khả năng hoạt động, đừng mang hoàn toàn mô tả. Nếu tên bài mang tính chất miêu tả, có thể diễn đạt: “Câu có cụm C – V làm thành phần”.
Cách sắp xếp nội dung của bài viết này cũng bắt đầu từ việc xác định và nhận biết kiểu câu có cụm C – V làm thành phần (mục I); rồi phân loại câu này (mục II); Cuối cùng, luyện tập (nhận biết, phân tích) kiểu câu có cụm C – V làm thành phần – bị nói đến (tiết III).
2. trong sách giáo khoa Tiếng Việt 7 cải cách giáo dục và, trong một số tài liệu chuyên môn khác, khái niệm về cụm C – V gọi điện kết cấu C – VŨ. Cụm C–V tương đương với câu đơn bình thường (Câu đơn có đủ 2 thành phần chủ ngữ – vị ngữ). Nhưng cụm C – V khác với câu đơn thông thường ở chỗ: Nó không đứng một mình mà chỉ là một bộ phận của câu hoặc một cụm từ trong câu; nó có khả năng trở thành câu đơn thông thường, không đồng nhất với câu đơn thông thường.
Ý tưởng câu có cụm từ CV làm thành phần còn được gọi là Câu ghép (là loại câu phức có từ 2 cụm CV trở lên, trong đó chỉ có một cụm CV cốt lõi, các cụm CV còn lại thực hiện công việc. nguyên liệu câu).
3. Khi nhận biết các cụm C – V làm thành phần câu, cụm từ cần lưu ý: Ngoài các cụm C – V làm chủ ngữ, vị ngữ hoặc phụ ngữ trong cụm danh từ, bộ từ đứng đằng sau nguyên nhân động từ (như động từ: sai, nói, bắt, hỏi, đề nghị,… hoặc gây ra, làm cho, làm cho,..) cũng được coi là cụm C – V (ví dụ: Tôi đề nghịbạn thức dậy; Tôi là một học sinh tốtphụ huynh vui lòng,..). Quy ước này làm cho biết Cụm CV như các thành phần trở nên dễ dàng hơn.
4. Trường hợp cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm tính từ rất ít gặp. Cụm C – V sau tính từ thường xuất hiện trong cấu trúc so sánh hơn. Nó được kết nối với tính từ với các từ so sánh giống. Ví dụ:
– đẹp nhưtiên.
– Nhanh như ngựa chạy.
II – HƯỚNG DẪN ĐÀO TẠO
– Đầu tiên, tìm cụm từ C – V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ. Sau đó, chỉ rõ cụm C – V giữ chức năng ngữ pháp gì (làm chủ ngữ, vị ngữ, phụ trợ) trong câu.
– Cụ thể cụm C – V là bộ phận của câu hoặc bộ phận của cụm từ trong mỗi câu dưới đây sẽ được in đậm:
a) Chờ cho đến khi mới nhất, rằngChỉ có các chuyên gia mới có thể xác định,người dân gặt hái.
( Cụm C – V làm hậu đề trong cụm danh từ; danh từ trung tâm là vào thời điểm đó)
b) Trung đội trưởng Bình mặt đầy đặn.
( Cụm C – V làm Thuộc tính ; chủ đề của Lõi C – V Được trung đội trưởng Bình)
c) Khi Cô gái của chiếc nhẫn là gánh nặngmở từng lớp lá sen ra ta thấy Từng chiếc lá cốm hiện ra sạch sẽ tinh khiết không một hạt bụi.
(Có 2 cụm C – V làm phụ: cụm C – V các Cô gái của chiếc nhẫn là gánh nặng LÀM hậu đề của cụm danh từ ; danh từ trung tâm là Khi ; cụm C – V Từng chiếc lá cốm hiện ra sạch sẽ tinh khiết không một hạt bụi làm phụ ngữ cho cụm động từ ; động từ trung tâm là nhìn thấy. Trong cụm CV này, vị ngữ xuất hiện đặt trước chủ ngữ.)
đ) Đột ngột một bàn tay đập vào vai gây ra anh giật mình.
(Câu này cũng có 2 cụm C – V làm thành phần. Cụm C – V một bàn tay đập vào vai làm đề. Còn cụm C – V anh giật mình làm phụ ngữ cho cụm động từ ; động từ trung tâm là gây ra)
Mai Thư
