Bác Hồ giản dị
Dạy
I – KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN CÓ
Đầu tiên. Bài viết này được trích từ bài viết Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tri của thời đại, diễn văn của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng trong Lễ kỷ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1970).
2. Giản dị là đức tính, phẩm chất nổi bật, xuyên suốt trong phong cách sống, sinh hoạt, quan hệ với nhân dân, trong công việc và trong lời nói, bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là điều mà bất cứ ai tiếp xúc với Người đều cảm nhận được, nhưng hiểu và đánh giá đúng phẩm chất đó ở Hồ Chí Minh không phải dễ. Nhiều nhà văn, nhà thơ đã viết về Bác Hồ và hầu như bài báo, bài thơ nào cũng nhắc đến sự giản dị của Bác như một biểu hiện cụ thể phẩm chất cao quý của người chiến sĩ cách mạng. dũng mãnh.
3. Có thể xem đoạn trích này là một bài văn nghị luận, trong đó tác giả tập trung làm rõ đức tính giản dị của Bác Hồ trong cuộc sống hàng ngày (bữa ăn, việc nhà, nếp sinh hoạt), trong quan hệ với mọi người và sự tôn trọng lời nói, bài viết của Người. Tác giả đã tổng hợp các dẫn chứng và sắp xếp chúng theo một hệ thống lập luận chặt chẽ, logic. Sức thuyết phục của bài văn thể hiện ở tính cụ thể, xác thực và toàn diện của các luận cứ. Để tăng thêm sức thuyết phục, tác giả kết hợp phương pháp dẫn chứng với nhận xét, bình luận, giải thích nhằm làm rõ ý nghĩa, giá trị của đức tính giản dị của Bác Hồ, đồng thời thể hiện sự thống nhất giữa hai nội dung. phẩm chất đó với những khía cạnh khác của con người Hồ Chí Minh.
II – HƯỚNG DẪN ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
Đầu tiên. Đối tượng và chủ đề của luận văn được nêu rõ trong nhan đề và câu mở đầu của bài văn:
– Đức tính giản dị của Bác Hồ.
– […] Sự thống nhất giữa cuộc đời hoạt động chính trị chấn động địa cầu và cuộc đời đời thường của Chủ tịch Hồ Chí Minh hết sức giản dị, khiêm tốn.
Tác giả đã chứng minh đức tính giản dị của Bác ở những khía cạnh sau:
– Bữa ăn hàng ngày.
– Căn nhà.
– Công việc.
– Lời nói, bài viết.
2. Vì đây chỉ là một đoạn trích nên chưa có đầy đủ các yếu tố theo bố cục thông thường của một bài văn nghị luận. Đặc biệt:
– Khai mạc: Sự thống nhất giữa cuộc đời cách mạng với cuộc đời trong sáng, giản dị của Bác.
– Thân hình: Tác giả chứng minh sự giản dị của Bác Hồ trong sinh hoạt, nếp sống và công việc:
+ Bữa cơm đơn giản, thanh đạm.
+ Nhà sàn đơn sơ, gần gũi với thiên nhiên.
+ Bận công việc nhưng Bác không muốn làm phiền người khác.
Nhận xét: Đời sống vật chất giản dị, trong sáng là sự hòa hợp tuyệt vời với đời sống tinh thần sôi nổi, phong phú của Bác.
+ Giản dị trong lời nói và chữ viết.
3. Bằng chứng là ở đoạn văn từ “Người của Bác” đến “Nhất, Định, Thắng, Lợi!” rất thuyết phục bởi trước hết tác giả đã đưa ra một hệ thống lập luận toàn diện, từ bữa ăn, nhà ở đến việc làm, cách nói, cách viết,… Các dẫn chứng cụ thể, xác thực và rất thuyết phục. dồi dào. Hơn nữa, điều tác giả nói được bảo đảm bởi mối quan hệ thân thiết và lâu dài của ông với Chủ tịch Hồ Chí Minh.
4. Trong đoạn trích, ngoài những luận điểm, luận cứ để chứng minh, tác giả còn kết hợp với những bình luận, luận giải sâu sắc để người đọc hiểu rõ hơn vấn đề. Ví dụ: Sau phần thể hiện đức tính giản dị của Bác Hồ trong cuộc sống hàng ngày, tác giả viết:
“Nhưng đừng hiểu lầm rằng Bác Hồ sống khắc khổ theo kiểu một nhà sư, tao nhã theo kiểu một hiền nhân ẩn dật. Bác Hồ sống giản dị và trong sáng như vậy, bởi Bác đã sống một cuộc đời sôi nổi, phong phú và gian khổ và đấu tranh quyết liệt của quần chúng nhân dân thì đời sống vật chất giản dị càng hài hòa với đời sống tinh thần phong phú, với những tư tưởng, tình cảm, giá trị tinh thần cao đẹp nhất, đó chính là nếp sống thực sự văn minh mà Bác Hồ đã nêu một tấm gương sáng trong thế giới hôm nay”.
Trong đoạn văn trên, tác giả đã kết hợp nhiều phương thức, biện pháp khác nhau:
– Lật lại vấn đề: “Nhưng đừng hiểu lầm là…”.
– Giải thích: “vì ông ấy sống một cuộc đời sôi nổi, giàu có…”.
– Bình luận: “Đời sống vật chất càng giản dị càng hài hòa với đời sống tinh thần phong phú, với những tư tưởng, tình cảm, giá trị tinh thần cao đẹp nhất…”.
Sự kết hợp nhiều phương pháp, biện pháp khác nhau như vậy giúp tác giả soi sáng vấn đề từ nhiều góc độ, đồng thời cũng làm cho bài viết có sức thuyết phục, hấp dẫn hơn.
5. Nét nổi bật về nghệ thuật lập luận của bài văn:
– Lập luận ngắn gọn, có trọng tâm.
– Lập luận chặt chẽ, toàn diện.
– Lập luận phong phú, cụ thể, xác thực.
Tư tưởng, giá trị của bài văn còn được thể hiện rõ nét, sâu sắc hơn qua sự kết hợp giữa phương pháp lập luận chứng minh với các phương pháp, biện pháp khác như giải thích, nêu vấn đề, lật lại vấn đề, v.v.
III – HƯỚNG DẪN ĐÀO TẠO
Đầu tiên. Một số ví dụ về sự giản dị trong thơ Bác Hồ:
– Vì nước nên không nghĩ đến quê hương!
Mười chín tuổi vẫn chưa già
Chờ kháng chiến thành công
Bạn sẽ tổ chức sinh nhật của tôi.
Tất cả chúng ta đều phải rửa mặt mỗi ngày. Rửa mặt, sau đó chải tóc. Nhiều người vừa chải đầu vừa soi gương xem tóc có sạch và mượt không. Nếu viết và nói đều cẩn thận như nhau thì đã không có nhiều sai sót như vậy.
(Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, Giáo dục, Hà Nội, 1977)
2. Bài viết của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng cho thấy đức tính giản dị là lối sống không cầu kì, xa hoa, đòi hỏi thái quá. Có đức tính này, sẽ dễ gần và hòa đồng với mọi người.
Mai Thư
