Cụm danh từ
Dạy
I – KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN CÓ
1. Khái niệm cụm danh từ
– Cụm danh từ (hay còn gọi là ) cụm danh từ, nhóm danh từ, danh từ) là một tập hợp danh từ miễn phí với một số từ phụ thuộc mà nó tạo thành (Từ phụ thuộc được gọi là hậu tố).
– So với danh từ, cụm danh từ có ý nghĩa cụ thể, chi tiết hơn và có cấu tạo phức tạp hơn. Cụm danh từ thực hiện các chức năng ngữ pháp giống như danh từ (do chủ ngữ, trợ động từ, v.v.).
– Mối quan hệ giữa từ trung tâm với hậu đề Trước hoặc sau danh từ trung tâm là quan hệ chính – phụ.
Ví dụ: học sinh (danh từ) —> toàn thể học sinh lớp 6A (cụm danh từ).
2. Cấu tạo cụm danh từ
Về cấu tạo, cụm danh từ có thể có cấu trúc hoàn chỉnh hoặc không hoàn chỉnh
+ Cấu trúc tuần tự:
| phần trước |
Phần trung tâm |
phần tiếp theo |
|
một |
căn nhà |
sự ổn định |
Dạng cấu trúc đầy đủ:
| phần trước | Phần trung tâm |
| một | căn nhà |
| Phần trung tâm | phần tiếp theo |
| căn nhà | sự ổn định |
– Chú ý:
Phần trung tâm còn được gọi là: yếu tố chính, danh từ trung tâm, danh từ chính, v.v.
+ Phụ âm trước còn được gọi là: gắn trước, gắn trước…
+ Các phụ từ sau đây còn được gọi là: gắn sau, gắn sau…
II – HƯỚNG DẪN ĐÀO TẠO
Đầu tiên. Đọc kĩ từng câu, gạch chân các danh từ trong mỗi câu. Sau đó xem danh từ nào có các từ phụ thuộc (trước và sau nó). Một tập hợp các từ bao gồm một danh từ và các từ đi kèm với nó là một cụm danh từ. Như sau:
Một)vua cha yêu Mị Nương hết mực muốn kén chọn đứa trẻ một chồng thực sự xứng đáng.
Như vậy: một chồng rất đáng giá là một cụm danh từ.
b) Di sản chỉ một lưỡi búa do cha ông để lại.
Cụm danh từ: một lưỡi búa do cha tôi để lại
c) thắt lưng đại bàng ban đầu là một yêu tinh Trong núi, có rất nhiều điều kỳ diệu.
Cụm danh từ: một Yêu tinh trên núi, có nhiều điều kỳ diệu
2. – Trong mỗi cụm danh từ tìm được, em hãy xác định đâu là phần trung tâm, đâu là phần trước, phần sau. Sau đó, dựa vào mô hình cụm danh từ trong SGK trang 118, em điền từng cụm danh từ tìm được vào vị trí thích hợp trong mô hình.
Cụ thể, các cụm danh từ này được điền vào mô hình như sau:
|
phần trước |
Phần trung tâm |
phần tiếp theo |
|||
|
t2 |
t1 |
T1 |
T2 |
s1 |
s2 |
|
một |
Mọi người |
chồng |
rất đáng giá |
||
|
một |
lưỡi |
cây búa |
do cha tôi để lại |
||
|
một |
đứa trẻ |
yêu tinh |
trên núi, có nhiều điều kỳ diệu |
||
3. – Đoạn trích trong nhan đề có 3 chỗ trống, ở mỗi chỗ trống cần tìm trạng ngữ đứng sau danh từ chính. (Danh từ chính trong cả ba trường hợp này là từ . thanh sắt. Vì vậy, tôi cần tìm trợ động từ sau danh từ thanh sắt, cho phù hợp với nội dung của câu, của đoạn; đặc biệt là phù hợp với logic phát triển nội dung truyện).
– Điền dấu thích hợp vào chỗ trống, ta được:
+ Anh ném thanh sắt xuống nước.
+ Không ngờ thanh sắt vừa rồi đã lọt vào lưới của tôi.
+ Lần thứ hai, vẫn thanh sắt cũ mắc vào lưới.
Mai Thư
